W tym artykule zdefiniujemy i omówimy funkcje czasu wolnego

Od najmłodszych lat dzieci interesują się światem wokół nich i szukają odpowiedzi na pytania, które ich zaskakują i intrygują. Poprzez obserwację, naśladowanie i naukę kształtują swoją osobowość, rozwijają swoje pasje. Ten okres jest szczególnie sprzyjający dla rozwoju człowieka ze względu na dużą ilość czasu wolnego, którą dysponują. Czas wolny dzieci różni się od czasu wolnego dorosłych. Jak opisuje J. Izdebska, czas wolny dzieci jest znacznie dłuższy i charakteryzuje się mniej zróżnicowanymi formami i miejscami spędzania go. Liczy się w nim również odpoczynek bierny i kontroli oraz opieki dorosłych. Ze względu na niedojrzałość psychiczną i brak doświadczenia życiowego, dzieci są zależne od dorosłych podczas spędzania czasu wolnego. Dlatego duża odpowiedzialność spoczywa na rodzicach, szkołach i instytucjach wychowania pośredniego, aby właściwie ukierunkować dzieci na spędzanie czasu wolnego i wychowywać je w kulturze tego czasu. Poznaj funkcje czasu wolnego, które są kluczowym elementem przy prowadzeniu zajęć na koloniach przez wychowawców wypoczynku.

Funkcje czasu wolnego – elementarna wiedza dla wychowawców wypoczynku

Czas wolny pełni wiele różnych funkcji, wynikających z różnych sposobów jego wykorzystania i motywacji towarzyszących tym działaniom. Zgodnie z powszechnym rozumieniem, główne cele czasu wolnego można by opisać jako:

– odpoczynek psychiczny i fizyczny, regeneracja sił i relaksacja.

– rozrywka, czyli czerpanie przyjemności z różnych form aktywności, które dostarczają rozrywki i odskoczni od codziennych obowiązków.

– rozwój zainteresowań i uzdolnień, Poszerzanie horyzontów poprzez rozwijanie swoich zainteresowań, zdobywanie nowej wiedzy i umiejętności.

– poszukiwanie własnego miejsca w społeczeństwie rozumiane jako eksplorowanie swojej tożsamości, budowanie relacji społecznych i znalezienie swojego miejsca w społeczności.

Jednakże istnieje wiele konceptualizacji funkcji czasu wolnego, jednak można wyróżnić kilka podstawowych na podstawie teorii i badań empirycznych. Bardziej szczegółowe funkcje czasu wolnego można podzielić na:

– edukacyjne: polegają na bezinteresownym i niewymuszonym poszerzaniu własnych horyzontów myślowych poprzez zdobywanie nowej wiedzy i doświadczeń.

– wychowawcze: dotyczą przyswojenia lub wpajania norm światopoglądowych, czyli kształtowania określonych wartości i zasad postępowania.

– integracyjne: związane z zaspokajaniem potrzeby przynależności, uznania i osiągnięć, czyli budowania więzi społecznych i nawiązywania relacji z innymi ludźmi.

– rekreacyjne: polegają na odpoczynku psychicznym i fizycznym, regeneracji sił i relaksacji.

– kulturalne: mają na celu tworzenie, pojmowanie i przyswajanie wartości kulturowych, propagowanie tradycji i dziedzictwa kulturowego.

– rozrywkowe: służą do kompensacji monotonii dnia, obowiązków rodzinnych i szkolnych, nudy oraz codziennych rutyn.

– kompensacyjne: polegają na wyrównywaniu niezaspokojonych potrzeb poprzez rozwijanie zainteresowań i pasji.

Podział na aspekty psychohigieniczne

W odniesieniu do zdrowia psychicznego, można dokonać poniższej klasyfikacji funkcji czasu wolnego na funkcję:

– psychorekreacyjną – odpoczynek, zabawa, rozrywka. Rozwija sprawność fizyczną, pozytywny obraz własnych możliwości fizycznych. Poprzez pozytywne doświadczenia, reguluje sferę emocjonalną, co przekłada się na lepsze samopoczucie i poczucie wypoczynku.

– psychokompensacyjną – zaspokajanie braków i uzupełnianie potencjału energetycznego, pragnień, dążeń i zamierzeń danej osoby jako zaspokojenie potrzeb psychicznych.

– psychokorekcyjną – zajęcia, które redukują lub eliminują niepożądane zachowania, postawy oraz negatywne cechy osobowościowe, a jednocześnie mogą przekształcać je w konstruktywną aktywność dostosowawczą.

– psychokreatywną – działania mające na celu rozwijanie i samorozwój zdrowej osobowości poprzez osiąganie nowych i wyższych wartości moralnych, emocjonalnych i intelektualnych, zwłaszcza poprzez dążenie i eksplorację twórczej aktywności społecznej.

Zapisz się na nasz kurs wychowawcy wypoczynku