Wychowanie fizyczne na koloniach pełni różnorakie pożyteczne funkcje. Dzisiejszy artykuł będzie poświęcony właśnie temu tematowi.

Wychowanie fizyczne na koloniach i nie tylko odgrywa znaczącą rolę w rozwoju dzieci i młodzieży, a jego istotność szczególnie wzrasta w kontekście kolonii i obozów letnich. Podczas tych wyjątkowych czasów pełnych ruchu, przygód i nowych doświadczeń wychowanie fizyczne staje się niezastąpionym narzędziem, które nie tylko wspiera rozwój psychofizyczny, ale również ma głęboki wpływ na formowanie pozytywnych wartości oraz kształtowanie zdrowych nawyków. Przez różnorodne aktywności, gry i sporty dzieci i młodzież mają okazję do rozwijania swoich umiejętności motorycznych, poprawiania kondycji fizycznej oraz zwiększania świadomości dotyczącej dbałości o zdrowie i aktywny tryb życia.

Wychowanie fizyczne na koloniach

Proces edukacji fizycznej ma miejsce w środowisku szkolnym, gdzie uczniowie mają możliwość odkrywania i zdobywania umiejętności ruchowych, rozwijania swoich pasji, uczenia się, jak prowadzić aktywny tryb życia oraz doskonalenia zdrowia i samopoczucia zarówno fizycznego, jak i psychicznego. Uprawianie sportu nie tylko wpływa pozytywnie na kondycję fizyczną i kształtowanie sylwetki, ale również stanowi ważny czynnik rozwoju duchowego, intelektualnego oraz kształtowania charakteru i silnej woli u uczniów. Sport to rodzaj sportowej rywalizacji – walki zarówno z przeciwnikiem, czasem, jak i z samym sobą. Praktykowanie sportu pomaga w budowaniu poczucia niezależności oraz wzmocnieniu pewności siebie. Poprzez udział w grach zespołowych uczniowie uczą się wartości współpracy, pomagania sobie nawzajem, a także zrozumienia istotności wsparcia słabszych członków drużyny. To również okazja do nauki odpowiedzialności za siebie i innych, gdzie słowa takie jak punktualność, pomoc, obietnica i prośba zyskują dla nich coraz większe znaczenie.

Funkcje i korzyści wychowania fizycznego

Wyróżnić możemy 4 główne funkcje, które możemy opisać w następujący sposób:

– Funkcja stymulacyjna (pobudzająca) odnosi się do fundamentalnego aspektu rozwoju jednostki w kontekście biologicznym i społecznym. Pedagogiczna świadomość nakazuje aktywne zaangażowanie się w rozwój jednostki, dostarczając optymalnych bodźców, które pobudzą ogólną dynamikę rozwoju. Również dla osiągnięcia zdrowia i sprawności fizycznej niezbędna jest praca mięśni. Dzięki aktywności mięśniowej serce zostaje ożywione i wzmocnione, co prowadzi do lepszego zaopatrzenia wszystkich narządów, polepszenia funkcjonowania tkanek, włącznie z tkanką kostną, jak również przyspieszenia przemiany materii. Czynniki pobudzające rozwój można podzielić na biologiczne i społeczne. Do biologicznych czynników należą między innymi: powietrze, słońce, woda, pożywienie i ćwiczenia fizyczne. Społeczne źródła pobudzenia rozwoju to m.in. warunki ekonomiczne, poziom świadomości pedagogicznej rodziców i opiekunów, a także różnorodne wzory ruchowe, zwyczaje i tradycje środowiska. Dobrze zaplanowane i metodycznie prowadzone ćwiczenia fizyczne pobudzają rozwój ośrodków ruchowych w mózgu oraz przyspieszają naturalny proces rozwoju motorycznego. Teoretyczne uzasadnienie funkcji stymulacyjnej opiera się na zasadzie, że to tylko te czynności i narządy, które są systematycznie ćwiczone i poddawane ciągłym bodźcom, rozwijają się i doskonalą. Przykładem może być rosnąca dominacja prawej ręki u osób, których ręce wykonują różnorodne czynności, takich jak graczy tenisa czy skrzypków. Wszelkie ograniczenia ruchowej swobody prowadzą do spadku, a nawet zaniku funkcji i atrofii danego narządu. Przykładem klasycznym jest ograniczenie ruchów niemowlęcia za pomocą pieluch. Stymulacja pełni rolę napędowego silnika procesu wychowania. Jednak samo pobudzenie, choć reguluje tempo rozwoju, nie decyduje jeszcze o jego kierunku i nie może w pełni zaspokoić wszystkich potrzeb wychowawczych.

– Funkcje adaptacyjne: Życie to nieustanny proces adaptacji. Osobnik dostosowuje się do środowiska geograficznego, społecznego, ilości i rodzaju wysiłku podejmowanego oraz do specjalnych zadań, które są nakładane przez zawód, obowiązki i zainteresowania pozazawodowe. Zarówno budowa ciała, jak i funkcje organizmu podlegają przystosowaniu. Ruchliwość człowieka nabiera cech charakterystycznych dla środowiska, grupy zawodowej oraz dyscypliny sportowej, którą uprawia. Zachowanie wewnętrznej równowagi organizmu wobec zmian zachodzących w otoczeniu jest wynikiem albo izolacji, czyli pasywnego zabezpieczenia, albo mobilizacji sił obronnych i adaptacyjnych. Aktywne odporności na wszelkie bodźce nazywane jest hartowaniem. Funkcja adaptacyjna w edukacji fizycznej kształtuje się historycznie, w zależności od aktualnych potrzeb społecznych. Jej rolę można porównać do systemu kierowniczego, a wzorem jest indywidualny wzór, określony jak najbardziej szczegółowo, odniesiony do środowiska i zawodu. Ludzie muszą być przygotowani do pracy, obrony i rozrywki. Kierunek adaptacji przez edukację fizyczną musi być zharmonizowany z programem ogólnego wychowania. W przeciwnym razie prowadzi to do asymetrii rozwojowej. Inna ważna forma adaptacji to dostosowanie do wysiłku. Efektem systematycznego treningu jest tzw. kondycja, czyli wysoka tolerancja na wysiłek. Dobra kondycja objawia się m.in. wolnym pulsem w spoczynku, głębokim oddychaniem, wysokim wykorzystaniem tlenu i dużą pojemnością serca. Głównym celem edukacji fizycznej jest przygotowanie ucznia do życia. System edukacji fizycznej opiera się głównie na formalnej metodzie przekazu, która zakłada przenoszenie umiejętności z ćwiczonej czynności na podobną, ale nie ćwiczoną czynność. Funkcja adaptacyjna edukacji fizycznej odzwierciedla się w programach szkolnych, które muszą uwzględniać główne tendencje cywilizacyjne. Postęp technologiczny nadaje życiu szalone tempo, które nie każdy jest w stanie nadążyć za nim. Z tego powodu rośnie ważność podniesienia adaptacyjnego potencjału człowieka, co przypominają światowe statystyki dotyczące chorób cywilizacyjnych, w tym tzw. hipokinezja, czyli dolegliwości wynikające z braku aktywności fizycznej.

-Funkcja kompensacyjna: Program kompensacji jest rezultatem analizy różnych czynników, które wpływają na rozwijający się organizm, takich jak ruchy i pozycje wymagane przez tryb życia dzieci. Wiadomo, że pozycje pracy często mają jednostronny charakter, a praworęczność sprzyja nieprawidłowościom funkcjonalnym, będąc jednym z głównych powodów skrzywień kręgosłupa. Celem kompensacji w tym przypadku jest przywrócenie równowagi rozwojowej poprzez zastosowanie uzupełniających i przeciwnych pozycji i ruchów. Właściwości kompensacyjne obejmują takie działania jak ćwiczenia w trakcie lekcji, racjonalne organizowanie przerw między lekcjami i inne środki, których celem jest zapobieganie niepożądanym stanom, takim jak zmęczenie szkolne. Kompensacja jest szczególnie ważna dla młodzieży, której równowaga ruchowa została zachwiana. Coraz więcej młodych ludzi narzuca sobie kult nieaktywności i rezygnacji z aktywności fizycznej, a ilość „sportów” ubogich w aktywność fizyczną, takich jak wędkarstwo czy szachy, rośnie. Telewizja, komputery, gry komputerowe i szeroko rozumiany internet prowadzą do większej absencji ruchu.

– Funkcja korektywna w procesie wychowawczym ma ogromne znaczenie, jest jednak równie trudna jak odpowiedzialna. Polega na interwencji wychowawczej w zakresie wszystkich odchyleń rozwojowych, które można zlikwidować lub złagodzić odpowiednimi ćwiczeniami. Uczniów w szkole podzielono na sześć różnych grup, aby przyporządkować ich do odpowiednich rodzajów zajęć, w których mogą lub nie powinni brać udziału. Są to:

A – uczniowie zdolni do wykonywania ćwiczeń fizycznych,

A1 – dodatkowo mogą uprawiać określone dyscypliny sportowe,

B – dzieci z ograniczeniami,

B1 – dzieci z wadami postawy, wymagające ćwiczeń korekcyjnych,

C – zwolnienie z ćwiczeń fizycznych na stałe lub czasowo (dotyczy problemów sercowych),

C1 – trwałe zwolnienie z zajęć z wychowania fizycznego, ale wymagające rehabilitacji.

Oprócz działalności korygującej wobec układu statycznego i ruchowego, funkcja korekcyjna obejmuje również działania wobec innych układów organizmu, takich jak korekta wad mowy, widzenia itp., oraz wobec zaburzeń somatycznych, takich jak otyłość, niedorozwój i opóźnienie motoryczne, nerwice. Na zbawienny wpływ, jakie ma wychowanie fizyczne na koloniach, na zaburzenia somatyczne i psychosomatyczne prawdopodobnie poświęcimy osobny artykuł, gdyż uważamy to za warty do szerszego omówienia temat.

Sprawdź: kurs wychowawcy wypoczynku